Татарча [tat] Google Translate
Сайт тест режимында эшли.
Сауны хаста күтәрер [1]
Sağlıklıyı hasta taşır [2]
Хайваннар патшасы Арслан авырып ята икән. Арсланның хәлен белергә бөтен хайваннар килеп беткәннәр, ди, ә хәйләкәр Төлке һаман юк, ди. Төлке килмәгәч, Бүре Арсланга барып әләкләгән, ул сине санламый, дип. Бүренең әләкләгәнен Төлке бер кырыйдан гына карап торган икән.
Hayvanlar padişahı aslan hastalanmış, yatıyormuş. Bütün hayvanlar, aslanın durumunu öğrenmeye gelmiş, ama hilekâr tilki gelmemiş. Tilki gelmeyince kurt, aslana gidip, şikayet etmiş, “O sana saygı göstermiyor”, demiş. Kurdun şikayet ettiğini tilki bir kenardan seyrediyormuş.
Бервакытны Төлке килеп керүгә Арслан ачуы килеп гайрәтләнеп янына килә дә:
Bir süre sonra tilki, aslanın yanına gelince, aslan gerinerek:
—Әй, хаин, син нигә болай соңга калдың?—ди.
—Ey hain, sen neden böyle sona kaldın? demiş.
—Мин синең авырганыңны ишеттем дә сиңа дару эзләдем,—ди.
—Ben senin hasta olduğunu duydum da sana ilaç aradım, demiş tilki.
—Соң, дару таптыңмы?—ди.
—Peki, ilaç buldun mu? diye sorunca aslan;
—Таптым, ди, Бүренең арт сыйрагын кисеп ашасаң, синең авыруың бетәр,—ди.
—Buldum, kurdun art bacağını kesip yersen, senin hastalığın iyileşir, demiş.
Арслан шунда ук Бүрегә ташлана да арт сыйрагын йолкып ала.
Aslan, o anda kurdun üzerine atılmış ve arka bacağının bir kısmını koparıp, yemiş.
Хәзер Бүре аксап китә инде. Йөри торгач, тагын Төлкегә очрый бу.
Artık kurt aksayarak yürüyormuş. Dolaşırken tekrar tilkiye rastlamış:
—Минем эш харап, ди, аягым авырта, берәр дару белмисеңме,—ди.
—Benim işim kötü, demiş, ayağım ağrıyor, bir çare bilmiyor musun? demiş.
—Беләм, ди, койрыгыңа кызау бәйләп бәкегә тыгып утырсың, балыклар эләгер, ди. Шул балыкларны ашасаң, аягың төзәлер,—ди.
—Biliyorum, demiş, kuyruğuna sandık bağlayıp buz deliğine sokup oturursan, balıklar yakalanır, demiş. O balıkları yersen, ayağın düzelir, demiş.
Ярар, Төлке өйрәткәнчә, койрыгына кызау бәйләп бәкегә тыгып утыра бу. Койрыгы шытыр-шытыр килгән саен Төлке әйтә: «Тимә, тимә бераз торсын әле, күбрәк керсен»,—ди.
Kurt; tilkinin öğrettiği gibi kuyruğuna bağladığı bir sandığı buz deliğine sokup oturmuş. Kuyruğu çıtır çıtır edince, Tilki: “Dokunma dokunma biraz dursun hele, çokça girsin” demiş.
Иртә белән хатыннар суга килсәләр, койрыгы бозга каткан Бүрене күреп, көянтәләр белән кыйный башлыйлар. Кыйный торгач, Бүре койрыгын өзеп кача, ди.
Sabahleyin kadınlar suya gelmişler, kuyruğu suya batan kurdu görüp, su terazileri ile dövmeye başlamışlar. Dövmeye başlayınca, kurt kuyruğunu koparıp kaçmış.
Йөри-йөри тагын әлеге Төлкегә очрый бу.
Dolaşırken, dolaşırken yine aynı tilkiye rastlamış.
—Эшем начар,—ди Бүре,—аягым авырта, койрыгым да өзелде, ди, син берәр дару белмисеңме?—ди.
—İşim çaresiz, demiş kurt, ayağım ağrıyor, kuyruğum da koptu, demiş, sen bir çare bilmiyor musun? demiş.
—Беләм, ди, әнә шул тау башына менсәң, шунда дару табарсың,—ди.
—Biliyorum, demiş, şu dağın başına çıkarsan, orada ilaç bulursun, demiş.
—Син миңа күрсәт инде ул даруны, ди.
—Sen bana göster şimdi o ilacı, demiş.
—Күрсәтер идем дә,—ди Төлке,—минем вакытым юк, ди. Инде өстеңә утыртып, тиз генә барып кайтсак кына,—ди.
—Gösterirdim de, demiş tilki, benim vaktim yok, şimdi ben senin üstüne otursam, çabucak varıp gelsek, demiş.
—Әйдә утыр минем өстемә, ди, тиз генә барып кайтыйк,—ди.
—Haydi otur üstüme, demiş, tez varıp dönelim, demiş.
Төлке Бүре өстенә утырган да, ди: «Сауны хаста күтәрер, сауны хаста күтәрер»,—дип җырлап бара, ди.
Tilki, kurdun üstüne oturunca: “Sağlıklıyı hasta kaldırır, sağlıklıyı hasta kaldırır.” diye türkü söylemeye başlamış.
Әле дә булса шулай җырлый-җырлый дару эзләп йөриләр, ди, болар.
Şimdi de böyle türkü söyleye söyleye ilaç arayıp duruyorlarmış.
Чыганаклар / Kaynaklar
- Гатина, Ярми (1977) Халык авыз иҗаты. Беренче том. Әкиятләр
- Mustafa Gültekin (2010) Tataristan masallari üzerinde bir araştırma. T.C. Ege üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü Türk Halk Bilimi Anabilim dalı (doktora tezi)